Bất chấp mức tăng trưởng GDP mạnh mẽ nửa đầu năm, BCI đã có sự giảm nhẹ từ 52,8 trong quý I xuống 51,3 trong quý II/2024, nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục điều chỉnh chính sách để duy trì đà tăng trưởng.
 |
| Chỉ số BCI giảm nhẹ từ 52,8 trong quý I xuống 51,3 trong quý II/2024 |
Khảo sát BCI do Decision Lab thực hiện và được gửi tới tới mạng lưới 1.400 thành viên của EuroCham, đóng vai trò như một thước đo tâm lý của các doanh nghiệp châu Âu đang hoạt động tại Việt Nam. Đánh giá hàng quý này cung cấp những hiểu biết sâu sắc theo thời gian thực về môi trường kinh doanh đang phát triển của một trong những thị trường năng động nhất Đông Nam Á.
Ông Dominik Meichle, Chủ tịch EuroCham Việt Nam cho biết: “Tiềm năng kinh tế của Việt Nam là không thể phủ nhận và cộng đồng doanh nghiệp châu Âu vẫn tin tưởng vào sự tăng trưởng dài hạn của Việt Nam. Mặc dù cuộc khảo sát của chúng tôi chỉ ra những lĩnh vực cần cải thiện, nhưng chúng tôi tin rằng, bằng cách hợp tác để giải quyết các rào cản hành chính và quy định, chúng ta có thể tạo ra một môi trường kinh doanh hiệu quả và hấp dẫn hơn, mang lại lợi ích cho cả cộng đồng doanh nghiệp châu Âu và Việt Nam.”
Ông chia sẻ: “Cuộc khảo sát này dựa trên kinh nghiệm thực tế của các thành viên là những người vô cùng quan trọng cho việc vận động chính sách. Bằng cách chia sẻ về quan điểm của các thành viên, chúng tôi đang xác định các lĩnh vực chính để phát triển và củng cố mối quan hệ đối tác châu Âu-Việt Nam thông qua đối thoại cởi mở và làm việc theo nhóm.”
Giám đốc điều hành của Decision Lab Thue Quist Thomasen cho biết: “Kết quả khảo sát này phản ánh một bức tranh đầy sắc thái về bối cảnh kinh doanh. Trong khi 68% số người được hỏi cho biết, điều kiện hiện tại ở mức trung bình đến tích cực, thì sự thận trọng trong ngắn hạn đã tăng nhẹ, điều này cần được giải quyết để xu hướng tích cực có thể tiếp tục tăng. Tuy nhiên, mức tăng trưởng GDP 6,42% trong nửa đầu năm 2024 và gần 70% bày tỏ sự lạc quan trong dài hạn cho thấy, niềm tin mạnh mẽ rằng các chỉ số tích cực có thể thành hiện thực trong tương lai.”
Tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh
Kết quả khảo sát BCI cho thấy bức tranh tổng hợp, phản ánh cả khả năng phục hồi và những thách thức đang diễn ra. Về điều kiện kinh doanh hiện tại, trong khi một số ít công ty báo cáo tình hình kinh tế là “rất khó khăn” (giảm từ 8% xuống 6%), số công ty mô tả là “không tốt” lại tăng nhẹ (từ 24% lên 26%). Mặc dù vậy, đa số (68%) vẫn duy trì quan điểm từ trung lập đến tích cực về điều kiện kinh doanh của họ, cho thấy cảm giác ổn định chung.
Về triển vọng hiện tại, kết quả cho thấy, mặc dù nhận định chung về triển vọng kinh tế của Việt Nam trong quý III/2024 là lạc quan một cách thận trọng (45%), các doanh nghiệp tư nhân vẫn do dự về triển vọng của chính họ, với 45% còn lại là trung lập và 23% bày tỏ lo ngại. Đối với triển vọng dài hạn, sự bất an ngắn hạn này được cân bằng bởi niềm tin mạnh mẽ trong dài hạn, với gần 70% doanh nghiệp bày tỏ sự lạc quan về tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong 5 năm tới. Sự tự tin này được phản ánh qua tỷ lệ các doanh nghiệp sẽ đề xuất Việt Nam là điểm đến đầu tư.
Những khó khăn của doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam
Trong khi các doanh nghiệp châu Âu vẫn lạc quan về tiềm năng của Việt Nam, cuộc khảo sát nêu bật những thách thức pháp lý dai dẳng cản trở tăng trưởng và đầu tư. Các vấn đề chính được xác định bao gồm: Các quy định mơ hồ được giải thích theo nhiều cách khác nhau; Thủ tục hành chính rườm rà; Khó khăn trong việc xin giấy phép và phê duyệt; Những thách thức về thị thực và giấy phép lao động cho người lao động nước ngoài; Phê duyệt trùng lặp hoặc không nhất quán giữa các cấp chính quyền.
Bên cạnh đó, cuộc khảo sát cũng nêu bật các lĩnh vực còn tồn tại rào cản pháp lý khá rõ rệt. Thứ nhất, về giấy phép lao động và thị thực cho người nước ngoài, mặc dù Nghị định số 70 đã được ban hành vào tháng 9/2023 nhằm đơn giản hóa thủ tục cấp phép lao động và thị thực cho người lao động nước ngoài, nhưng chỉ có 3,3% số người được hỏi cho biết có những cải thiện đáng kể. Trong khi một nửa số người được hỏi cho rằng, có một số tiến bộ, thì 1/4 cho thấy không có thay đổi nào. Tăng cường quá trình này là rất quan trọng để thu hút nhân tài quốc tế và thúc đẩy trao đổi kiến thức.
Nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân được thiết kế để bảo vệ thông tin cá nhân, đã vô tình gây ra sự lo lắng trong các doanh nghiệp. 1/4 số người tham gia khảo sát thừa nhận chưa hiểu đầy đủ các yêu cầu của Nghị định và chỉ 1/3 cảm thấy tự tin vào khả năng tuân thủ của mình. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải có sự hướng dẫn và hỗ trợ rõ ràng hơn từ các cơ quan chức năng, để đảm bảo quá trình chuyển đổi và tuân thủ được diễn ra suôn sẻ.
5 cách thức để thúc đẩy FDI vào Việt Nam
Để thu hút thêm FDI và kích thích tăng trưởng kinh tế, các doanh nghiệp EU tham gia khảo sát đã nêu bật 5 yếu tố để Việt Nam có thể cải thiện môi trường kinh doanh, bao gồm: (i) Hợp lý hóa các quy trình hành chính và thủ tục; (ii) Tăng cường sự rõ ràng trong pháp luật để giảm bớt việc giải thích không chính xác; (iii) Phát triển cơ sở hạ tầng cốt lõi (đường, cảng, cầu…); (iv) Đơn giản hóa thủ tục cấp thị thực, giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài; (v) Bảo đảm ổn định chính trị và an ninh.
Sách Trắng 2024 của EuroCham đưa ra các khuyến nghị nhằm giải quyết những thách thức này, đưa ra lộ trình tạo dựng môi trường kinh doanh cạnh tranh và thân thiện hơn ở Việt Nam.
Tiến trình trung hòa carbon là chìa khóa để thu hút FDI chất lượng từ châu Âu
Kết quả khảo sát cũng cho thấy, những cam kết ngày càng tăng về tính bền vững của các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam, với 7% đã đạt được mức trung hòa carbon, 37% đặt ra mục tiêu hoàn thành vào hoặc trước năm 2050, 18% tham vọng đặt mục tiêu đạt được mức trung hòa carbon vào năm 2030. Tuy nhiên, các doanh nghiệp tham gia khảo sát đã chỉ ra một số trở ngại chính trong nỗ lực trung hoà carbon của họ, bao gồm: Khách hàng lưỡng lự trong việc trả giá cao cho các sản phẩm bền vững; Các khuyến khích và quy định của chính phủ không đầy đủ để thúc đẩy tính bền vững; Khả năng tiếp cận với các nguồn năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng quản lý chất thải hiệu quả còn hạn chế; Hạn chế tài chính trong việc thực hiện các hoạt động bền vững; Nhân viên không có kiến thức đầy đủ và không tham gia với các sáng kiến bền vững; Khó khăn trong việc đo lường lượng khí thải và đảm bảo tuân thủ chuỗi cung ứng.
Ở một điểm tích cực, việc ký kết Nghị định về Thỏa thuận mua bán điện trực tiếp (DPPA) đã mang lại hy vọng. Việc thực hiện nhanh chóng và thành công có thể giải quyết một số thách thức này, đặc biệt bằng cách cải thiện khả năng tiếp cận các nguồn năng lượng sạch và có khả năng mang lại những khuyến khích bền vững tốt hơn./.