Dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) chưa đủ điều kiện để trình Quốc hội

Hạn chế tối đa việc lồng ghép chính sách xã hội với chính sách miễn, giảm thuế

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến (lần 2) về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) vào chiều 3/11.

Về sự cần thiết, quan điểm mục tiêu ban hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, việc ban hành Luật này là cần thiết để thực hiện chủ trương, đường lối về cải cách hệ thống chính sách thuế nói chung, chính sách thuế TNDN nói riêng đã được nêu tại các văn bản của Đảng, Nhà nước; đáp ứng các yêu cầu từ thực tiễn, từ tình hình phát triển mới của nền kinh tế, cũng như yêu cầu hội nhập quốc tế.

Sửa Luật thuế TNDN, theo Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nhằm thực hiện các tiêu chuẩn về phòng, chống chuyển giá, chống trốn thuế, thất thu thuế, chống xói mòn nguồn thu theo thông lệ quốc tế.

Việc ban hành Luật thuế TNDN (sửa đổi) để sửa đổi hoặc bãi bỏ những nội dung không còn phù hợp; hạn chế tối đa việc lồng ghép chính sách xã hội với chính sách miễn, giảm thuế; bảo đảm tính trung lập của thuế để áp dụng ổn định, dài hạn; thu hút sự tham gia của các thành phần kinh tế đầu tư vào các ngành nghề và địa bàn cần khuyến khích đầu tư. Đáp ứng yêu cầu sửa đổi, bổ sung đồng bộ, toàn diện theo nguyên tắc thị trường, phù hợp với thông lệ quốc tế, gắn với cơ cấu lại nguồn thu, mở rộng cơ sở thuế phù hợp với bối cảnh, tình hình phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Đảm bảo tính minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện, thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Quá trình xây dựng dự án Luật đã đảm bảo tuân thu đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật…

Tuyệt đối không luật hóa quy định của nghị định, thông tư

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách (TCNS) Lê Quang Mạnh cho biết, qua rà soát các nội dung trong dự thảo Luật đã được chỉnh lý, hoàn thiện, Thường trực Ủy ban TCNS nhận thấy, các nội dung được Cơ quan chủ trì soạn thảo sửa đổi, hoàn chỉnh là chưa toàn diện; dự thảo Luật mới lược bỏ một phần các nội dung dự kiến luật hóa từ các văn bản dưới luật; một số sửa đổi khác không làm thay đổi nội dung chính sách, chủ yếu là giao thẩm quyền cho Chính phủ và chỉnh lý văn bản; hồ sơ dự án Luật và các nội dung giải trình chưa giải quyết và chưa làm rõ được nhiều vấn đề lớn đã được nêu trong Kết luận số 4279/TB-TTKQH của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban TCNS.

Dự án Luật sau chỉnh lý vẫn còn nhiều điều khoản đang được luật hóa quy định của văn bản dưới luật và không có giải trình về tính phù hợp với thẩm quyền của Quốc hội. Ngoài ra, các nội dung quy định về ưu đãi thuế rất chi tiết và phức tạp với nhiều mức độ ưu đãi khác nhau, về thuế suất, về thời gian miễn, giảm, về các trường hợp kéo dài ưu đãi, về tiêu chí điều kiện hưởng ưu đãi…. Các đối tượng áp dụng Luật khó có thể tự chứng minh, tự xác định việc đáp ứng điều kiện để thực hiện tự khai, tự tính thuế, cũng như khả năng thực hiện hậu kiểm của cơ quan quản lý. Từ góc độ này, dự án Luật chưa đảm bảo các yêu cầu về đổi mới công tác xây dựng pháp luật theo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội và kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo hướng Luật chỉ quy định những vấn đề khung, vấn đề có tính nguyên tắc, quy định những nội dung đúng thẩm quyền của Quốc hội, ngắn gọn, đơn giản, bảo đảm dễ hiểu, dễ thực hiện và có thể áp dụng lâu dài, tuyệt đối không luật hóa quy định của nghị định, thông tư.

Theo ông Lê Quang Mạnh, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban TCNS cho rằng, hồ sơ Dự án Luật Thuế TNDN (sửa đổi) chưa đủ điều kiện trình Quốc hội theo quy định

Về kiến nghị của Thường trực Ủy ban TCNS, ông Mạnh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có kết luận số 950/KL-UBTVQH15 về dự án Luật Thuế TNDN, trong đó đã đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của cơ quan thẩm tra hoàn chỉnh lại hồ sơ dự án Luật, có ý kiến chính thức bằng văn bản của Bộ Tư pháp về dự thảo luật mới, tiếp thu, hoàn thiện gửi Ủy ban TCNS để thẩm tra và trình lại Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Phiên họp tháng 10/2024. Trên cơ sở xem xét, cho ý kiến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ kết luận có đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 hay không.

Trên cơ sở nội dung Báo cáo số 641/BC-CP ngày 13/10/2024 của Chính phủ về việc chỉnh lý, hoàn thiện dự án Luật Thuế TNDN (sửa đổi) kèm theo hồ sơ Dự án Luật, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban TCNS cho rằng, hồ sơ Dự án Luật Thuế TNDN (sửa đổi) chưa đủ điều kiện trình Quốc hội theo quy định. Căn cứ ý kiến chỉ đạo về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật của Chủ tịch Quốc hội và Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục hoàn thiện hồ sơ Dự án Luật, bảo đảm giải quyết các vấn đề sau:

Thứ nhất: Rà soát lại các nội dung đang luật hóa các quy định của văn bản dưới luật và các quy định chi tiết khác không thuộc thẩm quyền Quốc hội, không luật hóa những nội dung đã được quy định tại các nghị định, thông tư một cách phù hợp để bảo đảm Luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề về nguyên tắc, ngắn gọn, đơn giản, bảo đảm dễ hiểu, dễ thực hiện và được áp dụng lâu dài.

Thứ hai: Rà soát các luật có liên quan (hiện hành và các dự thảo Luật đang được trình Quốc hội) để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật đối với chính sách ưu đãi thuế TNDN, thực hiện đúng quy định tại Điều 12 và Điều 156 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; đề nghị Chính phủ với vai trò là cơ quan trình chính sách đưa ra quan điểm rõ ràng về chính sách ưu đãi thuế TNDN để có sự nhất quán trong cách tiếp cận, xây dựng chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư giữa dự án Luật Thuế TNDN và các dự án luật chuyên ngành khác đang được Quốc hội thảo luận để thông qua trong Kỳ họp này, cũng như giữa dự thảo Luật Thuế TNDN (sửa đổi) với các quy định hiện hành về ưu đãi đầu tư trong quy định pháp luật về đầu tư và các Luật chuyên ngành khác.

Thứ ba: Xây dựng phương án giải quyết những vấn đề còn khoảng trống trong chính sách chưa được làm rõ để bảo đảm tính khả thi trong thực hiện Luật.

Tiếp tục hoàn thiện dự án Luật trình Quốc hội vào thời điểm thích hợp

Phát biểu kết luận Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với ý kiến của cơ quan thẩm tra là dự án Luật Thuế TNDN (sửa đổi) chưa đủ điều kiện để trình Quốc hội theo quy định. Đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, các ý kiến của Thường vụ Quốc hội và cơ quan thẩm tra để tiếp tục hoàn thiện dự án Luật trình Quốc hội vào thời điểm thích hợp khi đủ điều kiện và lưu ý theo tinh thần thống nhất giữa Ban cán sự Đảng Chính phủ và Đảng đoàn Quốc hội đồng ý theo kế hoạch là có báo cáo tại Kỳ họp này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ tiếp tục hoàn thiện dự án Luật trình Quốc hội vào thời điểm thích hợp khi đủ điều kiện

Quá trình hoàn thiện dự án Luật cần tuân thủ quy định theo Nghị quyết số 27 tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới và Quy định 178 về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.

Ông Hải giao Tổng Thư ký Quốc hội chỉ đạo tổng hợp ý kiến tham gia trong phiên họp và tóm lược nêu trên, thông báo ý kiến kết luận Ủy ban Thường vụ Quốc hội, gửi các cơ quan liên quan để tổ chức thực hiện./.