“Manifest” được công bố là từ của năm 2024, chuyên gia cảnh báo khả năng ảo tưởng hóa thành niềm tin mê muội

Từ điển Cambridge vừa công bố “manifest” là từ của năm 2024, dựa trên sự phổ biến rộng rãi của nó trên các nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là TikTok và cả sự chú ý từ những người nổi tiếng như ca sĩ Dua Lipa hay vận động viên thể dục dụng cụ Simone Biles. Từ này đã được tra cứu gần 130.000 lần trên trang web của Từ điển Cambridge, trở thành một trong những từ được xem nhiều nhất trong năm.

Wendalyn Nichols, Quản lý Xuất bản của Từ điển Cambridge, cho biết số lượt tra cứu từ “manifest” đã “tăng đáng kể” trong năm nay. Bà nói thêm: “Việc sử dụng từ này đã mở rộng ra trên tất cả các loại phương tiện truyền thông do các sự kiện trong năm 2024, và nó cho thấy ý nghĩa của một từ có thể thay đổi theo thời gian như thế nào”.

Theo các nhà ngôn ngữ học, thuật ngữ “manifest” đã phát triển để được sử dụng theo nghĩa “hình dung việc đạt được điều gì đó bạn muốn, với niềm tin rằng làm như vậy sẽ làm cho điều đó có nhiều khả năng xảy ra hơn”.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Sander van der Linden, tác giả của cuốn sách “Tâm lý học của Thông tin Sai lệch” và Giáo sư Tâm lý Xã hội tại Đại học Cambridge, đã cảnh báo rằng ý tưởng về việc “manifest” thành công không có giá trị khoa học.

Ông giải thích: “Manifest là thứ mà các nhà tâm lý học gọi là ‘tư duy ma thuật’ hoặc ảo tưởng chung chung rằng các nghi lễ tâm linh cụ thể có thể thay đổi thế giới xung quanh chúng ta. Manifest đã trở nên cực kỳ phổ biến trong đại dịch trên TikTok với hàng tỷ lượt xem, bao gồm cả phương pháp 3-6-9 phổ biến, kêu gọi viết ra mong muốn của bạn ba lần vào buổi sáng, sáu lần vào buổi chiều và chín lần trước khi đi ngủ”. Theo ông, quy trình này thúc đẩy hành vi ám ảnh và cưỡng chế mà không có lợi ích rõ ràng.

Ông đặt câu hỏi: “Nhưng liệu chúng ta có thể thực sự đổ lỗi cho mọi người khi thử nghiệm nó, khi những người nổi tiếng đã công khai ‘manifest’ thành công của họ? Manifest sự giàu có, tình yêu và quyền lực có thể dẫn đến những kỳ vọng phi thực tế và thất vọng. Hãy nghĩ đến ý tưởng nguy hiểm rằng bạn có thể chữa khỏi những căn bệnh nghiêm trọng chỉ bằng cách ước chúng biến mất”.

Tiến sĩ Sander van der Linden cũng nhấn mạnh sự khác biệt giữa tư duy tích cực và “manifest”: “Có nghiên cứu tốt về giá trị của tư duy tích cực, tự khẳng định và đặt mục tiêu. Tin tưởng vào bản thân, mang thái độ tích cực, đặt mục tiêu thực tế và nỗ lực sẽ được đền đáp vì mọi người đang tạo ra thay đổi trong thế giới thực. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu sự khác biệt giữa sức mạnh của tư duy tích cực và việc thay đổi thực tế bằng tâm trí của bạn – cái trước là lành mạnh, trong khi cái sau là giả khoa học”.

Ý nghĩa ban đầu của từ “manifest”, được nhà thơ người Anh Geoffrey Chaucer viết là “manyfest” vào thế kỷ 14, là tính từ có nghĩa là “dễ nhận thấy hoặc rõ ràng”. Vào giữa những năm 1800, ý nghĩa tính từ này đã được sử dụng trong chính trị Hoa Kỳ trong bối cảnh “vận mệnh hiển nhiên”, niềm tin rằng những người định cư Mỹ rõ ràng được định sẵn để mở rộng khắp Bắc Mỹ. Chaucer cũng đã sử dụng nghĩa cổ nhất của động từ “manifest”, “thể hiện điều gì đó một cách rõ ràng, thông qua các dấu hiệu hoặc hành động”.

Shakespeare đã sử dụng manifest như một tính từ trong tác phẩm “Người lái buôn thành Venice”: “Vì rõ ràng là, bằng thủ tục hiển nhiên, rằng… ngươi đã âm mưu chống lại chính mạng sống của bị cáo”. Động từ này vẫn được sử dụng thường xuyên theo cách này: Ví dụ, mọi người có thể biểu hiện sự bất mãn của họ hoặc các triệu chứng của bệnh có thể tự biểu hiện. Sự thiếu tự tin vào một công ty có thể tự biểu hiện thông qua việc giá cổ phiếu giảm. Ý nghĩa của việc làm rõ điều gì đó được phản ánh trong danh từ liên quan “manifesto”: Một “tuyên bố bằng văn bản về niềm tin, mục tiêu và chính sách của một tổ chức”.