Nông dân phải là trung tâm, nông thôn là nền tảng và nông nghiệp là động lực phát triển

Nhiều chỉ tiêu phát triển đạt và vượt kế hoạch đề ra

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2021, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục triển khai thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức; trong đó, đặc biệt là sự tác động lớn của dịch bệnh Covid-19 đến đời sống, kinh tế, xã hội, làm đứt gãy các chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và hoạt động xuất, nhập khẩu, tiêu thụ nông sản…

Tuy nhiên, với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành và địa phương; sự chung sức, vượt khó, sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp… đã tạo nên bước tăng trưởng vượt bậc, đạt “mục tiêu kép; vừa phòng, chống dịch bệnh hiệu quả, vừa đẩy mạnh sản xuất phát triển, phục vụ đầy đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Theo đó, năm 2021, giá trị gia tăng toàn ngành tăng 2,85%-2,9% (Chính phủ giao 2,78%); kim ngạch xuất khẩu 48,6 tỷ USD (Chính phủ giao 42 tỷ USD); Trên 68,2% số xã đạt chuẩn nông thôn mới (Chính phủ giao 62%) và 213 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (Chính phủ giao 193 đơn vị); Số xã đạt tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới đạt 76% (Chính phủ giao 75%); Tỷ lệ che phủ rừng đạt 42,02%, chú trọng nâng cao chất lượng rừng (Chính phủ giao 42%).

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị

Việc cơ cấu lại ngành nông nghiệp đi vào thực chất, hiệu quả hơn; quy mô và trình độ sản xuất được nâng cao, chuyển mạnh sang sản xuất hàng hóa trên cơ sở phát huy các lợi thế từng vùng, miền, chuyển dịch theo hướng hiện đại. Đồng thời, tiếp tục tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt để thúc đẩy phát triển và cơ cấu lại ngành… với các giải pháp đồng bộ, đã tạo đà duy trì tốc độ tăng trưởng GDP với mức tăng 2,85%, trên hầu hết các lĩnh vực.

Cùng với đó, thị trường tiêu thụ nông sản tiếp tục phát triển, thị trường trong nước được mở rộng hơn; kịp thời giải quyết các vướng mắc, áp dụng nhiều giải pháp sáng tạo để thúc đẩy lưu thông, tiêu thụ, xuất khẩu trong điều kiện khó khăn do nhiều chuỗi cung ứng bị đứt gãy từ ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Kim ngạch xuất khẩu năm 2021 đạt mức cao kỷ lục trên 48,6 tỷ USD, có 10 nhóm mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu trên 1,0 tỷ USD, trong đó có 06 mặt hàng có kim ngạch trên 03 tỷ USD (gỗ và sản phẩm gỗ; tôm; rau quả; hạt điều; gạo, cao su).

Hệ thống kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn được đầu tư nâng cấp và từng bước hiện đại hóa, đồng bộ, nâng cao chất lượng phục vụ ngày càng tốt hơn cho sản xuất, đời sống dân sinh, phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu. Năm 2021, tỷ lệ giải ngân khá, đạt 86,7%, hoàn thành 246/288 dự án triển khai trong kế hoạch trung hạn 2016 – 2020. Bộ đã phê duyệt được chủ trương đầu tư 127/129 dự án khởi công mới, còn 02 dự án nhóm A đã thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Công tác phòng chống thiên tai tiếp tục được chủ động triển khai, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.

Có thể nói, năm 2021 là một năm toàn ngành vượt qua sóng gió và nỗ lực đương đầu, thích ứng linh hoạt với khó khăn, thách thức từ thiên tai, dịch bệnh, thị trường nông sản toàn cầu bị đứt gãy nhiều chuỗi cung ứng để đạt được nhiều thành công mới. Chúng ta đã đạt và vượt hầu hết các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra; nhiều chỉ tiêu hoàn thành xuất sắc, khẳng định vai trò trụ đỡ, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia, tạo công ăn việc làm, sinh kế cho lao động xã hội trong bối cảnh ảnh hưởng trực tiếp của dịch bệnh Covid-19. Tạo ra tiền đề tốt hơn cho giai đoạn phát triển tới đây.

Năm 2020, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản trên 50 tỷ USD

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao, biểu dương sự nỗ lực, cố gắng vượt khó và những kết quả đạt được của ngành, của các địa phương và đặc biệt là của bà con nông dân và cộng đồng doanh nghiệp, đóng góp quan trọng vào thành tích chung của cả nước.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Ngành nông nghiệp cần đặt mục tiêu cao hơn, tăng trưởng cao hơn, xuất khẩu cao hơn. Đã có nền tảng thì cần kế thừa, cần quyết tâm đặt ra xuất khẩu năm 2022 trên 50 tỷ USD.

“Chúng ta chuẩn bị kết thúc năm 2021, một năm đầy khó khăn, thử thách do đại dịch covid -19. Tuy nhiên, nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành và sự chung sức, đồng lòng, nỗ lực vượt bậc của cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân cả nước vừa phòng chống dịch, vừa phát triển kinh tế, chúng ta đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách và đạt được những thành tựu rất quan trọng. Trong thành công chung của cả nước có sự đóng góp hết sức quan trọng của ngành nông nghiệp, của bà con nông dân và cộng đồng doanh nghiệp. Nông nghiệp vẫn luôn khẳng định vai trò bệ đỡ, là cứu cánh góp phần ổn định đời sống người dân trong những lúc khó khăn và còn bảo đảm lương thực cho một phần thế giới”, Thủ tướng nói.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, năm 2021, trong bối cảnh đại dịch Covid-19, nhưng GDP toàn ngành Nông nghiệp tăng khoảng 2,85%; Xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt hơn 48,6 tỷ USD là mức cao kỷ lục (vượt 6,6 tỷ USD so với chỉ tiêu được giao).

“Có 10 mặt hàng đạt giá trị xuất khẩu hơn 1 tỷ USD, trong đó 6 mặt hàng đạt giá trị xuất khẩu hơn 3 tỷ USD, đặc biệt là gỗ và các sản phẩm từ gỗ đạt gần 15 tỷ USD. Thặng dư thương mại toàn ngành đạt hơn 6,4 tỷ USD, góp phần quan trọng vào xuất siêu của cả nước”, Thủ tướng biểu dương.

Bên cạnh những kết quả tích cực, Thủ tướng cũng chỉ ra những bất cập, hạn chế của ngành nông nghiệp, như: phát triển chưa tương xứng với tiềm năng lợi thế của ngành; công tác dự báo còn nhiều hạn chế; phát triển chưa bền vững chưa dựa nhiều vào công nghệ và chuyển đổi số; chưa chủ động, linh hoạt thích ứng với diễn biến mới; thị trường xuất khẩu chưa đa dạng…

“Ngành Nông nghiệp phát triển chưa bền vững, ứng dụng khoa học công nghệ hay chuyển đổi số chưa đi vào chiều sâu; chưa chủ động thích ứng linh hoạt với diễn biến mới, tình hình mới. Đặc biệt chưa coi trọng phát triển đi kèm khắc phục biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí metan. Công nghệ sau thu hoạch chưa thực sự được chú trọng. Thị trường xuất khẩu chưa đa dạng, còn phụ thuộc một số thị trường. Một số sản phẩm chưa xây dựng được thương hiệu mang tính quốc tế. Việc chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc còn khó khăn, xuất khẩu còn mất cân đối” Thủ tướng đánh giá.

Theo Thủ tướng, năm 2022 được dự báo vừa có thuận lợi, thời cơ, vừa có khó khăn, thách thức. Năm 2022 được cho rằng, có nhiều khó khăn hơn năm 2021. Do đó, ngành Nông nghiệp cần nỗ lực, sáng tạo đổi mới và tập trung chọn vấn đề, cân đối nguồn lực, thời gian để tổ chức, thực hiện một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp cần đổi mới tư duy mạnh mẽ hơn, nâng cao tầm dự báo chiến lược một cách kịp thời để tổ chức thực hiện thiết thực hiệu quả, mang lại giá trị gia tăng cao hơn.

“Muốn thực hiện được như vậy, ngành nông nghiệp cần đặt mục tiêu cao hơn, tăng trưởng cao hơn, xuất khẩu cao hơn. Đã có nền tảng thì cần kế thừa, cần quyết tâm đặt ra xuất khẩu năm 2022 trên 50 tỷ USD”, Thủ tướng đề nghị.

Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu, ngành Nông nghiệp cần đẩy mạnh quá trình đô thị hóa, chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ, giảm dần tỷ trọng nông nghiệp, tăng dần tỷ trọng lao động công nghiệp, dịch vụ, giảm dần tỷ trọng lao động trong nông nghiệp; song song với đó, trên tinh thần chung là đầu tư nhiều hơn cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn, phải không ngừng nâng cao giá trị tuyệt đối của ngành nông nghiệp, thu hẹp khoảng cách giữa thành thị và nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nông dân và ở khu vực nông thôn.

“Nông dân phải là trung tâm, nông thôn là nền tảng và nông nghiệp là động lực. Người nông dân phải là chủ thể, là trung tâm. Mọi hoạt động của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn phải xoay quanh người nông dân, phải nâng cao đời sống tinh thần, vật chất cho họ”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Về vấn đề phát triển kinh tế biển, Thủ tướng yêu cầu định hướng phát triển kinh tế biển bền vững, sớm gỡ “thẻ vàng” của EC, bảo vệ lợi ích hợp pháp của Việt Nam trên biển. Thủ tướng cho rằng, tái cơ cấu ngành nông nghiệp cần gắn với dự báo thị trường cũng như tình hình liên quan để phát triển, xây dựng chiến lược, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải metan theo cam kết của COP26, trong đó tập trung vào các lĩnh vực chăn nuôi, trồng trọt, trồng rừng Ngành nông nghiệp cần phát triển kinh tế vùng, phát triển chuỗi sản phẩm, liên kết quốc tế; đầu tư công nghệ, thu hút, đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư trong nông nghiệp.

Ngoài ra, Thủ tướng đề nghị đẩy nhanh thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; khẩn trương phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thành việc thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình; tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả, thực chất Chương trình làm sao xây dựng nông thôn mới phải đi đôi với tạo điều kiện phát triển kinh tế nông thôn, tạo điều kiện nâng cao đời sống, thu nhập của người dân, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá của từng vùng miền, gắn với đô thị hóa, tránh làm theo phong trào, hình thức, lãng phí.

Thay mặt cán bộ, công nhân, viên chức của ngành Nông nghiệp trên toàn quốc, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan tiếp nhận những chỉ đạo của Thủ tướng, và cam kết đưa vào những chủ trương, hành động trong thời gian tới của ngành nông nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan: Tăng hàm lượng công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, chuyển đổi từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp… sẽ là định hướng chính của ngành nông nghiệp

“Trên quan điểm lấy người dân làm trung tâm, nâng cao cuộc sống của người dân cả về kinh tế lẫn đời sống tinh thần, Bộ sẽ tiếp tục phát huy những thành tích đã đạt được trong năm 2021. Trong đó, tăng hàm lượng công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, chuyển đổi từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp… sẽ là những định hướng chính của ngành nông nghiệp”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan hứa.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Lê Minh Hoa, dù đạt được một số thành tích như xuất khẩu đạt 48,6 tỷ USD, tốc độ tăng trưởng ngành 2,8%, nhưng ngành Nông nghiệp vẫn gặp nhiều vấn đề. Có những thách thức chung, đến từ thế giới và gói trong 4 từ: “Biến động – Bất định – Phức tạp – Mơ hồ”. Hay những thách riêng của ngành, như: thẻ vàng IUU, sản xuất nhỏ lẻ, manh mún…

“Chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững, hướng đến một nền nông nghiệp trách nhiệm, xây dựng mô hình nông nghiệp kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp xanh sẽ được Bộ tập trung trí tuệ nghiên cứu. Để hoàn thành nhiệm vụ này, ngành nông nghiệp rất cần sự đồng hành của cả hệ thống chính trị, các bộ, ban, ngành liên quan”, Bộ trưởng Lê Minh Hoa nói./.