 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính lần đầu tiên trả lời chất vấn trước Quốc hội. |
Qua chống dịch, đã rút được nhiều kinh nghiệm
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, sau hai năm thực hiện chống dịch, chúng ta có trả giá, có cái chưa được, nhưng đã rút được nhiều kinh nghiệm và dần thích ứng, hiểu được dịch bệnh này.
Trả lời câu hỏi của ĐBQH Trịnh Xuân An (Đồng Nai), Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, nhiều kinh nghiệm được rút ra trong thời gian chống dịch vừa qua.
“Kinh nghiệm thứ nhất là chúng ta có cách tiếp cận toàn dân, lấy người dân là trung tâm, là chủ thể trong phòng, chống dịch”, Thủ tướng chỉ rõ và khẳng định, đây là một kinh nghiệm hay đã tổng kết được và từ đó triển khai các chính sách, định hướng đến người dân, nhưng ngược lại người dân cũng phải tham gia vào công tác phòng, chống dịch một cách tích cực, chủ động.
“Trên thực tế vừa qua khi dịch bùng phát mạnh ở TP. Hồ Chí Minh, chúng ta đã triển khai ngay mô hình mỗi xã, phường, thị trấn là một pháo đài, nhưng vẫn có một số nơi lại hiểu pháo đài này như lô cốt và bao vây lại. Đó là cách hiểu sai, gây ra ách tắc”, Thủ tướng thẳng thắn.
Ngoài ra, chúng ta còn ứng phó rất linh hoạt vì đây là việc làm không có tiền lệ. “Ví dụ, chúng ta thấy được năng lực y tế của cơ sở yếu thì ngay lập tức điều động quân đội và công an hỗ trợ. Đây cũng là một bài học và chúng ta xây dựng một lúc hơn 500 trạm xá di động ở TP. Hồ Chí Minh”, Thủ tướng dẫn chứng.
Tuy nhiên, Thủ tướng cũng lưu ý, khi chưa đủ vaccine, chúng ta thực hiện các biện pháp hành chính để ngăn chặn dịch bệnh, thì an sinh xã hội là điều phải quan tâm. Công tác này phải đầu tư vì có vai trò hết sức quan trọng trong điều kiện phòng, chống dịch, để cho người dân yên tâm tham gia phòng, chống dịch tốt hơn.
Một kinh nghiệm nữa theo Thủ tướng là, chúng ta huy động được sự giúp đỡ từ quốc tế. Khi thiếu vaccine, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã rất nỗ lực giao dịch bằng trực tiếp và trực tuyến, kêu gọi hỗ trợ vaccine vì vaccine là vũ khí rất quan trọng để ngăn chặn dịch bệnh. Bên cạnh đó cũng theo chỉ đạo từ năm 2020 là sản xuất vaccine trong nước thì hiện nay quá trình này vẫn đang được thúc đẩy rất tích cực.
Tuy nhiên, Thủ tướng cũng lưu ý, về quản lý nhà nước thì các thủ tục hành chính sao cho nhanh gọn và giảm thủ tục hành chính theo Nghị quyết số 30/2021/QH15 của Quốc hội đã cho phép.
“Nhưng về mặt chuyên môn có hai Hội đồng độc lập là Hội đồng đạo đức và Hội đồng cấp phép, bởi sản xuất vaccine thì vấn đề an toàn là rất quan trọng và hiện nay vấn đề này còn một số vướng mắc trong thực tế”, Thủ tướng cho biết.
“Chúng ta đã tạm hình thành lý thuyết chống dịch”
Từ những kinh nghiệm rút ra, Thủ tướng cho biết, Chính phủ đã đưa ra được các trụ cột để phòng chống dịch, như: Cách ly nhanh chóng, hẹp nhất, nhanh nhất có thể; về xét nghiệm, virus nhìn không thấy, nếm không được, ngửi không được, nên phải xét nghiệm trên cơ sở đảm bảo khoa học, tiết kiệm, hiệu quả, an toàn; về điều trị thì phải từ sớm, từ xa, từ cơ sở để ngăn chặn bệnh nhân chuyển nặng, giảm tử vong.
Trên cơ sở 3 trụ cột này, Chính phủ đã hình thành công thức chống dịch, đầu tiên là 5K, rồi 5K + vaccine, sau đó cộng thêm thuốc điều trị, công nghệ và đề cao ý thức người dân…
Theo Thủ tướng, “Chúng ta đã tạm hình thành lý thuyết chống dịch”. Ông nói vừa qua ông ra nước ngoài, lãnh đạo các nước cũng có trao đổi về vấn đề này và thấy quá trình chống dịch dù chưa tổng kết “nhưng có bài bản”. “Trên cơ sở đó, chúng ta mạnh dạn và tự tin mở cửa”, Thủ tướng nói.
Tuy nhiên, dịch bệnh cũng làm bộc lộ yếu kém là y tế dự phòng và y tế cơ sở, nên cần phải củng cố. “Vấn đề quan trọng nhất, lo nhất là nguồn nhân lực. Chúng ta có thể dành tiền mua trang thiết bị có thể nhanh, sớm được nhưng đào tạo nguồn nhân lực ngành y phải mất nhiều năm. Vì vậy, sắp tới cần tập trung cho đào tạo nhân lực. Đồng thời có chính sách thu hút nguồn nhân lực được đào tạo này xuống cơ sở”, Thủ tướng nói.
 |
| Thủ tướng: Chương trình phục hồi kinh tế sẽ là đột phá trong những tháng cuối năm |
Để phục hồi kinh tế, phải nâng cao năng lực y tế
Về phát triển kinh tế những tháng cuối năm, Thủ tướng nhắc đến một số vấn đề, trong đó có chương trình phục hồi kinh tế và cho rằng, đây sẽ là đột phá trong những tháng cuối năm. Hiện Chính phủ tích cực xây dựng đề án theo một số định hướng. Đầu tiên là nâng cao năng lực y tế. Quý III/2021, tăng trưởng GDP âm vì thực hiện các biện pháp hành chính chống dịch. Trong chương trình phục hồi phải nâng cao năng lực y tế, trong đó có y tế dự phòng và y tế cơ sở.
Thủ tướng nhấn mạnh, Quỹ cho phòng chống dịch, Quỹ an sinh xã hội sẽ được nghiên cứu thành lập. Theo quy định hiện nay, khi xảy ra việc khẩn cấp cần sử dụng đến ngân sách gặp rất nhiều thủ tục hành chính. Việc thành lập quỹ theo luật pháp giúp chủ động hơn trong sử dụng. Tuy nhiên, Thủ tướng nhấn mạnh việc thành lập quỹ sẽ phải bàn và thống nhất cụ thể.
Người đứng đầu Chính phủ cũng nhấn mạnh việc tập trung đầu tư vào con người, vì đây là nguồn lực lớn nhất, là vốn quý nhất. Ông nhấn mạnh con người là trung tâm, chủ thể, động lực, mục tiêu của sự phát triển.
Chính phủ cũng chú ý phục hồi hoạt động cho khu công nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp; tập trung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ cá thể. Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ đầu tư vào hạ tầng. Nhưng ông lưu ý bài toán đầu tư công còn đang khó giải ngân, thì liệu có gói kích thích kinh tế mới có giải ngân được không nếu đầu tư vào hạ tầng.
Cuối cùng, Thủ tướng cho rằng, cần đầu tư vào hoàn thiện cơ chế chính sách, thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp.
Rà soát, đánh giá lại các chính sách hỗ trợ người dân
Đưa ra câu hỏi chất vấn Thủ tướng, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh), trước diễn biến phức tạp, khó lường của đại dịch Covid-19, Chính phủ đã chủ động chỉ đạo, điều hành thực hiện đồng bộ, hiệu quả, kịp thời ban hành nhiều chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng các chính sách và việc thực hiện chính sách hỗ trợ người dân, người lao động thời gian qua còn nhiều bất cập khi Thủ tướng cho biết những giải pháp để khắc phục tình trạng này và sắp tới sẽ có thêm những chính sách hỗ trợ nào?
Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, việc thực hiện các chính sách hỗ trợ thời gian qua rất tích cực, nhất là sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 30 tạo hành lang pháp lý rất quan trọng để cho Chính phủ, các cơ quan có liên quan tiếp tục đề xuất các chính sách và chủ động chính sách theo thẩm quyền. Nhưng, đúng như ý kiến của đại biểu, Thủ tướng thẳng thắn thừa nhận “còn nhiều bất cập”.
Thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh, Chính phủ và các đơn vị liên quan sẽ rà soát, đánh giá lại các chính sách “đã thực hiện cái gì được, cái gì chưa được, nguyên nhân từ đâu”. Trên cơ sở đó chúng ta rà soát đối tượng, phạm vi, mức độ, từ đó làm căn cứ định ra chính sách hỗ trợ phù hợp, hiệu quả, tránh trục lợi chính sách, bỏ sót.
Không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần
Trả lời câu hỏi của đại biểu Hoàng Văn Liên, Long An về các giải pháp đột phá thu hút đầu tư nước ngoài trong và sau đại dịch, Thủ tướng nhấn mạnh: “Nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, nguồn lực bên ngoài là quan trọng và đột phá”. Đầu tư nước ngoài góp phần giải quyết các vấn đề về vốn, công nghệ, năng lực quản lý và đào tạo nguồn nhân lực.
Về các giải pháp đột phá, các Bộ trưởng, nhất là Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đã trao đổi nhiều về thể chế, hạ tầng… Thủ tướng cho biết có hai điểm rất quan trọng mà trong các phiên làm việc vừa qua với các nước, các tập đoàn, doanh nghiệp, họ đều rất quan tâm.
Thứ nhất là ổn định chính trị để họ an tâm đầu tư lâu dài với những nguồn vốn lớn. Chẳng hạn, Ngân hàng Standard Chartered sẵn sàng dành 8 tỷ USD đầu tư cho chúng ta phát triển bền vững, trong đó sẵn sàng đầu tư vào Đồng bằng Sông Cửu Long.
Thứ hai là con người Việt Nam, ngoài truyền thống cần cù lao động, thương yêu lẫn nhau, linh hoạt sáng tạo thì chủ trương của chúng ta rất được hoan nghênh, theo đó, lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là động lực và là mục tiêu của phát triển, dứt khoát không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.
 |
Xây dựng Chính phủ đổi mới, liêm chính, kỷ cương, hành động, hiệu quả vì nhân dân phục vụ
ĐBQH Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) cho rằng, tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ nhiệm kỳ Khoá XV, Thủ tướng ra thông điệp: “Xây dựng Chính phủ đổi mới, liêm chính, kỷ cương, hành động, hiệu quả vì nhân dân phục vụ”. Cử tri và nhân dân rất hoan nghênh tin tưởng và kỳ vọng vào Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt qua đợt dịch Covid-19 vừa qua thấy rõ điều này. Xin Thủ tướng cho biết có định hướng, giải pháp triển khai các biện pháp thực hiện thành công mục tiêu to lớn như thông điệp trên như thế nào?
Trả lời câu hỏi của đại biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định, đây cũng chính là nội dung đại biểu thảo luận nhiều trong những phiên qua.
Thứ nhất, phải duy trì thực hiện những công việc, những nhiệm vụ chính trị một cách thường xuyên.
Thứ hai, phải thực hiện hiệu qủa chương trình phục hồi kinh tế, đấy chính là đột phá. Chính phủ đang tích cực phối hợp với cơ quan của Quốc hội xây dựng chương trình này. Chương trình này theo định hướng gồm:
Một là, phải nâng cao năng lực y tế, vì quý III/2021 tăng trưởng âm sở dĩ là vì chúng ta phải thực hiện các biện pháp hành chính chống dịch. Vì vậy, chương trình phục hồi kinh tế thì chương trình đầu tiên là nâng cao năng lực y tế. Ở đây có 2 cái quan trọng là năng lực y tế dự phòng và năng lực y tế cơ sở.
Hai là, phải xây dựng quỹ cho phòng chống dịch và quỹ an sinh xã hội. Việc lập quỹ thì vẫn theo luật pháp nhưng được chủ động hơn trong sử dụng.
Ba là, tập trung cho con người, hỗ trợ con người, đặc biệt là an sinh xã hội vì con người là vốn quý nhất, như Đại hội Đảng lần thứ XIII xác định nêu rõ phát huy giá trị con người, con người vừa là trung tâm vừa là chủ thể, động lực, mục tiêu của sự phát triển.
“Chúng ta xác định lấy nội lực là chiến lược cơ bản quyết định, gồm 3 nội dung là con người, thiên nhiên, truyền thống văn hóa lịch sử. Con người phải được chú trọng trong chương trình này”, Thủ tướng chỉ rõ.
Thứ ba, doanh nghiệp, vừa qua sau đại dịch, các doanh nghiệp ở các khu công nghiệp, chế xuất, khu công nghiệp cao phục hồi nhanh, ví dụ như Bắc Ninh Bắc Giang chống dịch hồi tháng 6, sau đó có các biện pháp tích cực thì phục hồi nhanh, nhưng doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ cá thể chiếm đến hơn 90% thì đột phá muốn tính toán gì thì tính toán, nhưng phải vào đối tượng, phạm vi này. Chính sách tiền tệ, tài khóa làm sao hài hòa hợp lý vừa tăng trưởng tạo động lực, vừa kiểm soát lạm phát và đảm bảo kinh tế vĩ mô và cân đối lớn, là bài toán khó.
Thứ tư, phải đầu tư vào hạ tầng. “Chúng ta thấy bài toán đầu tư công mới giải ngân 50%, sau này có gói kích thích kinh tế liệu có hấp thụ được không? Đây là bài toán cần phân tích kỹ lưỡng đầu tư vào đâu, như thế nào? Ngoài ra là gói phi tài chính, đó là cơ chế chính sách, cải cách thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong phục hồi”, Thủ tướng lưu ý.
5 giải pháp phát triển hạ tầng…
Theo người đứng đầu Chính phủ, vấn đề phát triển hạ tầng và giải pháp trong thời gian tới cũng là một vấn đề lớn thời gian vừa qua. Hạ tầng ở đây bao gồm hạ tầng cứng, hạ tầng mềm, hạ tầng kinh tế xã hội như hạ tầng y tế, hạ tầng giáo dục và gần đây là hạ tầng về chống biến đổi khí hậu… Đó là những vấn đề liên quan đến hạ tầng đặt ra cho đất nước trong giai đoạn hiện nay.
Về giải pháp để phát triển hạ tầng, theo Thủ tướng, trước hết cần phải tổng kết, rà soát lại công tác triển khai, thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước thời gian vừa qua xem chúng ta đã làm được gì, chưa làm được gì, nguyên nhân khách quan, chủ quan ở đâu, để trên cơ sở đó xây dựng chiến lược quy hoạch để phát triển hạ tầng cho phù hợp. Và quy hoạch này phải gắn với quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, gắn với chủ trương, đường lối của Đảng đã được Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đề ra.
Cụ thể, Thủ tướng đưa ra 5 giải pháp như sau:
Thứ nhất là phải hoàn thiện thể chế, các quy định, quy trình liên quan đến phát triển hạ tầng xem còn gì vướng mắc, còn cần phải bổ sung, hoàn thiện để có hành lang pháp lý đủ mạnh, đủ điều kiện để phát triển hạ tầng.
“Điều gì thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương thì chính quyền địa phương làm, phần nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì Chính phủ phải lo. Còn những vấn đề vượt thẩm quyền thì Chính phủ cũng phải đề xuất với các cấp có thẩm quyền và Quốc hội để ban hành đầy đủ, từng bước hoàn thiện thể chế,” Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ.
Thứ hai, cần phải phân tích tại sao giải ngân đầu tư công chậm trễ, nguyên nhân từ đâu? Câu chuyện này có nguyên nhân của Trung ương và của địa phương, chứ không phải chỉ nguyên nhân đến từ một phía. Thế nhưng, theo Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ yếu là do con người, vì vậy phải tiếp tục đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong phát triển hạ tầng.
Thứ ba là nguồn vốn, thời gian tới cần tiếp tục hoàn thiện để huy động mọi nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng, bao gồm cả nguồn lực Nhà nước và nguồn lực của tư nhân. Lấy nguồn lực của Nhà nước làm vốn mồi dẫn dắt và kích hoạt mọi nguồn lực xã hội để tập trung cho đầu tư hạ tầng.
Thứ tư, tiếp tục đưa công nghệ vào phát triển hạ tầng nhằm đáp ứng các yêu cầu với mục tiêu: nâng cao chất lượng, giảm giá thành.
Thứ năm, Thủ tướng chỉ rõ rằng, phải tính đến nhiệm vụ, giải pháp quản trị để làm sao không lãng phí, chống tiêu cực, công khai, minh bạch trong quá trình phát triển hạ tầng./.
