Vấn đề trên được ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương đưa ra tại Hội thảo chuyên đề 4 với chủ đề: Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh ngành dịch vụ trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đến 2030, tầm nhìn 2045, được tổ chức sáng nay (ngày 14/6).
Hội thảo nằm trong khuôn khổ của Diễn đàn cấp cao thường niên về Công nghiệp 4.0 năm 2023 gắn với triển khai Nghị quyết số 29/NQ-TW của Bộ Chính trị về CNH, HĐH do Ban Kinh tế Trung ương tổ chức.
Đóng góp của khu vực dịch vụ vào tăng trưởng kinh tế ngày càng tăng
Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương cho biết, CNH, HĐH là chủ trương xuyên suốt và nhất quán của Ðảng, Nhà nước ta trong suốt quá trình xây dựng và phát triển đất nước. CNH, HĐH đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nước ta đạt mức cao liên tục trong nhiều năm, chất lượng tăng trưởng được cải thiện, quy mô nền kinh tế tăng nhanh, cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực.
 |
| Ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương phát biểu tại Hội thảo |
Đóng góp của khu vực dịch vụ vào tăng trưởng kinh tế ngày càng tăng. Các ngành dịch vụ đã phát triển đa dạng hơn, đã hình thành một số ngành dịch vụ có hàm lượng khoa học, công nghệ cao, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của sản xuất và đời sống. Tỷ trọng của khu vực dịch vụ tăng dần qua các năm, chiếm 41,33% GDP năm 2022.
Tuy nhiên, mục tiêu Việt Nam trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020 chưa hoàn thành; nền kinh tế có nguy cơ tụt hậu và rơi vào bẫy thu nhập trung bình. Thế giới đang thay đổi nhanh chóng. Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đối số đã và đang tác động ngày càng mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội.
Y tế, giáo dục, tài chính – ngân hàng và logistics là các ngành dịch vụ ưu tiên thực hiện chuyển đổi số
Tăng trưởng xanh là xu thế tất yếu của phát triển bền vững, là mục tiêu quan trọng của các quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Bối cảnh này đòi hỏi Việt Nam phải tìm kiếm những mô hình phát triển mới, phải có bước đi đột phá, tạo ra sự chuyển mình mạnh mẽ để thích ứng với tình hình mới, tận dụng có hiệu quả các cơ hội của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, với trọng tâm là chuyển đổi số; đồng thời chuyển đổi nền kinh tế từ “nâu” sang “xanh” vì mục tiêu phát triển bền vững.
“Bước chuyển mình đó có thể được coi như là một sự “chuyển đổi kép”, kết hợp giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh tạo ra động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế nói chung và từng khu vực kinh tế nói riêng”, Phó Ban Kinh tế Trung ương nhận định.
Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021-2030 đã đặt ra mục tiêu “đến năm 2030 nâng tỷ trọng khu vực dịch vụ trong GDP lên trên 50%” và nêu rõ: “Đẩy mạnh cơ cấu lại các ngành dịch vụ dựa trên nền tảng công nghệ hiện đại, công nghệ số, phát triển các loại dịch vụ mới, xây dựng hệ sinh thái dịch vụ trong các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, pháp lý, y tế, giáo dục – đào tạo, viễn thông và công nghệ thông tin, logistics và vận tải, phân phối…”.
Cụ thể hóa chủ trương đó, Nghị quyết số 29-NQ/TW của Trung ương về “Tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” cũng ra đặt ra mục tiêu đến năm 2030 là: “Các ngành dịch vụ được cơ cấu lại đồng bộ, hiệu quả trên nền tảng công nghệ hiện đại, công nghệ số với chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh được nâng cao, hình thành được nhiều ngành dịch vụ mới, có giá trị gia tăng cao”.
Để thể chế hóa đường lối của Đảng, Chính phủ đã ban hành Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó xác định: y tế, giáo dục, tài chính – ngân hàng và logistics là các ngành dịch vụ ưu tiên thực hiện chuyển đổi số.
Kết quả đáng khích lệ trong quá trình số hóa, xanh hóa ngành dịch vụ
Thực tế cho thấy, thời gian qua, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ trong quá trình số hóa, xanh hóa ngành dịch vụ.
Có thể nói đến một số lĩnh vực điển hình: Thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, trở thành một kênh phân phối ngày càng quan trọng. Thanh toán không dùng tiền mặt cùng với các nền tảng thanh toán trực tuyến, phương thức thanh toán mới, ngày càng được ứng dụng rộng rãi, tăng cường sử dụng dịch vụ ngân hàng qua kênh số, làm thay đổi thói quen của người dân và góp phần minh bạch hóa thu nhập, hạn chế tiêu cực, tham nhũng.
Sự liên kết giữa ngành ngân hàng và các ngành dịch vụ khác ngày càng chặt chẽ, như ứng dụng Mobile Banking đã giúp cho khách hàng thuận tiện sử dụng cả những dịch vụ ngoài ngân hàng như gọi xe công nghệ, mua vé tàu xe, mua sắm trực tuyến… Fintech ngày càng thu hút sự quan tâm đặc biệt của các tổ chức tín dụng và các công ty công nghệ lớn. Giáo dục số phát triển với nhiều hình thức học, thi trực tuyến, đẩy mạnh khai thác kho học liệu số…
Bên cạnh đó, giáo dục số phát triển với nhiều hình thức học, thi trực tuyến, đẩy mạnh khai thác kho học liệu số…
Còn lĩnh vực du lịch dần chuyển dịch sang du lịch thông minh, du lịch xanh, chú trọng bảo tồn di sản văn hóa, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa.
Đặc biệt, một số mô hình kinh doanh mới, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn hình thành góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế Việt Nam theo hướng hiện đại, bao trùm và bền vững.
Nhiều vấn đề cần khắc phục trong quá trình chuyển đổi “kép” ngành dịch vụ
Tuy nhiên, cần nhận thấy quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh ngành dịch vụ ở nước ta mới đi những bước ban đầu, kết quả đạt được tập trung chủ yếu trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng; các lĩnh vực dịch vụ khác đặc biệt là văn hóa, y tế, giáo dục… phát triển chưa tương xứng với tiềm năng hiện có.
Theo ông Hưng, có 5 vấn đề lớn đặt ra đó là: (i) Vấn đề thể chế; (ii) Nguồn lực tài chính đầu tư, kể cả từ khu vực công và khu vực tư; (iii) Vấn đề nguồn nhân lực chất lượng cao; (iv) Vấn đề cơ sở hạ tầng phục vụ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh; (v) Vấn đề về an ninh, an toàn thông tin mạng.
Tại Hội thảo, đại diện Ngân hàng nhà nước, các ngân hàng thương mại, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã chia sẻ kinh nghiệm chuyển đổi số cũng nhưng cùng thảo luận, làm rõ vai trò và đánh giá thực trạng quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh ngành dịch vụ ở nước ta trong thời gian qua. Đồng thời đi sâu vào phân tích các vấn đề đang đặt ra cho chuyển đổi số của Việt Nam…
Theo lãnh đạo Ban Kinh tế Trung ương, tất cả các ý kiến tại Hội thảo sẽ được tổng hợp, báo cáo tại Phiên toàn thể của Diễn đàn chiều cùng ngày, cũng như để từ đó có những kiến nghị, đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền về chủ trương, giải pháp lớn thúc đẩy lĩnh vực này phát triển trong thời gian tới./.
