Doanh nhân Trần Uyên Phương: “Đại dịch buộc chúng ta phải sáng tạo hơn”

Tác giả “Vượt lên người khổng lồ” cho rằng, đại dịch đã và đang tạo nên những trải nghiệm rất mới và ở vị thế nhà quản trị, cần nhất là nhận diện được các kịch bản về nền kinh tế, về môi trường kinh doanh, về khẩu vị người tiêu dùng để lựa chọn giải pháp kiên cường vượt lên.

Nhận diện tương lai nền kinh tế

Trần Uyên Phương, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Tân Hiệp Phát

Uyên Phương chia sẻ, những tháng ngày này tại Tân Hiệp Phát liên tục diễn ra các cuộc thảo luận về môi trường kinh doanh, về khẩu vị người tiêu dùng để hoạch định kế hoạch cho năm 2022 và dài hơn nữa. Thực ra, công việc này phải làm từ 2 tháng trước, nhưng đại dịch Covid-19 tạo nên rất nhiều thách thức khiến các doanh nghiệp, trong đó có Tân Hiệp Phát, vẫn đang lắng nghe nền kinh tế, lắng nghe thị trường để định hình chiến lược phát triển cho tương lai.

Lãnh đạo Tân Hiệp Phát dẫn quan điểm của Ipsos cho rằng, có 4 kịch bản chính về tương lai của thế giới và Việt Nam. Kịch bản đầu tiên là mọi thứ trở lại trạng thái như trước khi xảy ra đại dịch, hay nói cách khác, sự phát triển kinh tế dựa vào “nguồn sức mạnh quen thuộc” như cũ. Ở kịch bản này, bức tranh về xã hội và nền kinh tế sẽ gần giống như những gì đã diễn ra trong năm 2019. Xã hội vẫn sẽ có sự phát triển, nhưng bước tiến có phẩn đình trệ. Tình trạng thất nghiệp sẽ là một vấn đề lớn ở những quốc gia có dân số trẻ. Chưa hết, những người trẻ và cầu tiến sẽ có xu hướng “bất mãn”, nhưng những người lớn tuổi hơn sẽ cảm thấy hài lòng khi được “quay lại trạng thái bình thường”.

Kịch bản thứ hai là “bảo vệ xã hội hiện tại”. Kịch bản này xảy ra khi nền kinh tế chậm phát triển hoặc trì trệ, trọng tâm là những vấn đề trong nước. Cùng với đó, chuỗi cung ứng bị hạn chế, cơ cấu thị trường được thiết lập lại và chủ yếu dựa vào tiềm lực trong nước. Không có sự tiến bộ về toàn cầu hóa trong kịch bản này. Những sản phẩm mới phát triển theo hướng chú trọng sự đơn giản, cơ bản/thiết yếu và cơ hội ở những nhãn hàng mang tính chủ nghĩa dân tộc.

Kịch bản thứ ba, “xã hội biến đổi tiêu cực”. Tại kịch bản này có sự hồi phục về kinh tế, nhưng không phải phù hợp cho tất cả mọi người. Các chính phủ sẽ áp dụng một số hình thức về an sinh xã hội, chính sách về thuế, chính sách việc làm… Thay đổi lớn nhất trong kịch bản thứ ba là việc xã hội chuyển đổi trọng tâm từ phát triển kinh doanh sang giải quyết các vấn đề xã hội.

Kịch bản thứ tư là “tình trạng đổ vỡ, mong manh”. Tại kịch bản này, nền kinh tế chậm phát triển và sự sụp đổ của hệ sinh thái/cách vận hành của các quốc gia tạo ra những xã hội cực đoan. Cùng với đó, tầng lớp trung lưu gặp khó khăn, nghèo khổ – sẽ trút sự tức giận đến chính quyền và tầng lớp cao hơn. Người dân hướng đến những nhu cầu cơ bản nhất và những ý tưởng mới sẽ phải bắt đầu từ nền tảng cơ bản nhất.

Ở kịch bản thứ tư, những vấn đề liên quan đến môi trường sẽ không còn quan trọng bằng việc các chính phủ phải đối phó với tình trạng bất ổn của kinh tế và xã hội.

Trong 4 kịch bản trên, nền kinh tế Việt Nam cho đến năm 2025 được dự báo sẽ theo kịch bản thứ nhất hoặc kịch bản thứ hai, hoặc sự kết hợp của 2 kịch bản này. Doanh nhân Trần Uyên Phương cho rằng, các doanh nghiệp đừng nên chỉ tính toán cho một kịch bản, hoặc chỉ ưu tiên cho một hướng, mà nên cân nhắc tất cả các tình huống có thể khi hoạch định để có hướng đi sáng tạo nhất trong kinh doanh.

Sức khỏe là trọng tâm của xu hướng tiêu dùng hậu đại dịch

Trần Uyên Phương dự báo, người tiêu dùng trong tương lai sẽ chọn sức khỏe là trọng tâm của xu hướng tiêu dùng. Những sản phẩm, dịch vụ xa xỉ sẽ chuyển hướng sang hình thức phục vụ tại chỗ. Rạp chiếu phim, quán bar, nhà hàng… sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong thu hút khách hàng, trong khi sự phát triển của data/thuật toán, Internet và các hình thức bán hàng qua Online/software từ các nhãn hàng lớn sẽ phát triển mạnh. Các nhãn hiệu có đạo đức, chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ tốt cho cộng đồng sẽ là điểm cộng trong sự lựa chọn của người tiêu dùng tới đây.

Xu hướng trên sẽ khiến những công ty đang hoạt động tốt sẽ chuyển hướng sang một cách tiếp cận nhanh nhẹn và nhạy bén để đổi mới, đáp ứng nhu cầu địa phương, cung cấp nhiều loại dịch vụ hơn và xử lý các nguyên liệu thô một cách hạn chế. Cùng với đó, các doanh nghiệp sẽ có xu hướng tái chế và nâng cấp các sản phẩm cũng như cung cấp các dịch vụ, trải nghiệm kỹ thuật số chi phí thấp để sản phẩm mới đến được với nhiều người tiêu dùng.

Về phía người tiêu dùng, lãnh đạo Tân Hiệp Phát dự báo, đại dịch Covid-19 khiến đại đa số người dân có thu nhập suy giảm, theo đó, người tiêu dùng sẽ có xu hướng giảm chi tiêu cho những sản phẩm không thiết yếu hoặc được xem là không tốt cho sức khỏe. Người tiêu dùng sẽ mua hàng dựa trên giá trị, lợi ích sản phẩm mang lại.

Cùng với đó, người tiêu dùng sẽ có xu hướng vừa trung thành với những sản phẩm hiện tại, vừa sẵn sàng trải nghiệm sản phẩm/dịch vụ mới để làm phong phú nhu cầu của họ. Một dự báo đáng chú ý khác, người tiêu dùng sẽ tìm kiếm và chọn hình thức bán lẻ không cần tiếp xúc, do đó, giao dịch trên sàn thương mại điện tử và không dùng tiền mặt sẽ tiếp tục tăng trưởng. Mua sắm qua livetream có cơ hội phát triển nhiều hơn. “Giá trị và sự tiện lợi của sản phẩm sẽ lôi kéo người tiêu dùng trung thành với nhãn hiệu sản phẩm”, Uyên Phương dự báo.

Tân Hiệp Phát đối mặt với Covid-19 như thế nào?

Trần Uyên Phương – tác giả “Vượt lên người khổng lồ” khơi nguồn cảm hứng cho tinh thần “Không gì là không thể” cho hàng vạn bạn đọc khi cuốn sách chia sẻ câu chuyện chân thật từ Tập đoàn, đã từ chối lời đề nghị trị giá 2,5 tỉ USD mua lại doanh nghiệp từ Coca-Cola để chọn con đường tự thân vươn lên, xây dựng một doanh nghiệp Việt bền vững. “Vậy Tân Hiệp Phát đang đối mặt như thế nào với đại dịch Covid-19 – một dạng “thực thể khổng lồ” chưa được nhận diện, làm đảo lộn nền kinh tế toàn cầu trong 20 tháng vừa qua?”. Tổng Biên tập Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp, ông Phạm Ngọc Tuấn đặt câu hỏi “rất đắt” với Trần Uyên Phương – nữ doanh nhân Việt Nam đầu tiên viết sách, chia sẻ bí quyết kinh doanh với toàn cầu.

Sáng tạo để thích ứng trong từng mắt xích nhỏ là cách Tân Hiệp Phát vượt lên thách thức từ đại dịch (ảnh: Một bữa ăn của người Tân Hiệp Phát)

Theo Uyên Phương, sáng tạo chính là cách thích ứng tốt nhất để vượt qua thách thức đại dịch. Tân Hiệp Phát phát huy tinh thần sáng tạo trong mọi chu trình hoạt động sản xuất, kinh doanh nhằm trụ vững và vươn lên. “Hơn 2 tháng nay, Tân Hiệp Phát tổ chức hoạt động theo mô hình 3T cho trên 1.000 người lao động. Để làm được, chúng tôi phải sáng tạo để thích ứng trong từng mắt xích nhỏ, từ việc giữ an toàn 5K, tổ chức ăn, nghỉ cho cho công nhân, chăm lo sức khỏe, đời sống tinh thần của người lao động, rèn luyện các kỹ năng mới trong môi trường sống chung với đại dịch ra sao… Tất cả đều là những tình huống mới, cần giải pháp sáng tạo trong mọi khâu, mọi nhân sự”, Trần Uyên Phương chia sẻ.

Mặc dù đếm từng ngày mong đại dịch sớm đi qua, nhưng người Tân Hiệp Phát cũng sẵn sàng chuẩn bị phương án đây sẽ là cuộc chiến trường kỳ để từng nhân sự đặt mình vào tâm thế chủ động ứng phó, bảo vệ “vùng xanh Tân Hiệp Phát”. Cuộc chiến với Covid-19 mang đến những thách thức mới, trải nghiệm mới cho mọi doanh nghiệp. Tại Tân Hiệp Phát, tinh thần “Không gì là không thể” cùng những giá trị cốt lõi của Tập đoàn tạo nguồn cảm hứng sáng tạo, năng lượng tích cực cho nhân viên xây nên bản lĩnh sẵn sàng “sống chung cùng đại dịch”.

Lãnh đạo Tập đoàn hướng dẫn cách tổ chức chỗ ngủ của công nhân tại Nhà máy

Nếu như việc duy trì sản xuất giúp cho thị trường không bị rơi vào tình trạng cung ít hơn cầu, dẫn đến khả năng lạm phát về giá sản phẩm, thì về phía khách hàng, Tân Hiệp Phát chia sẻ một cách đối ứng rất nhân văn. Cụ thể, Uyên Phương khẳng định, Tân Hiệp Phát không những không tăng giá, mà còn hỗ trợ giá thông qua các hoạt động khuyến mãi để hệ thống phân phối có thể hỗ trợ sản phẩm đến người tiêu dùng và vẫn đảm bảo mức sinh lời của họ. Cùng với đó là những nỗ lực tối đa cải tiến quy trình để duy trì cơ chế kiểm soát, nhưng vẫn thanh toán đúng hạn cho các nhà cung ứng của Tập đoàn.

Cái gốc của một doanh nghiệp phát triển bền vững được Uyên Phương chia sẻ trong cuốn sách “Vượt lên người khổng lồ” là các sản phẩm sản xuất với sự tận tâm và cam kết cao nhất về chất lượng với người tiêu dùng. Tân Hiệp Phát giữ vững cái gốc sản phẩm, nên tự tin sẽ vượt lên khó khăn của đại dịch để tiếp tục xây dựng doanh nghiệp bền vững, từng bước mang thương hiệu trà Việt Nam vươn ra toàn cầu./.